چکیده
نگراني راجع به آثار منفي بالقوه يک توليدکننده منابع طبيعي بودن در بين اقتصاددانان توسعه در دهه‌هاي 1950 و 1960 ظهور کرد. اهميت يافتن درآمدهاي حاصل از منابع طبيعي در اقتصاد کشورهاي توليدکننده و صادرکننده و شناخت پيامدهاي حاصل از ورود حجم قابل توجه و به ويژه بروز نوسانات بي قاعده اين درآمدها بر اثر وقوع شوک هاي مثبت يا منفي در روند قيمت منابع طبيعي در بازار جهاني، ضرورت مديريت بر اين درآمدها را آشکار کرده است. يكي از راهكارهاي مورد استفاده جهت دوری از بروز این پدیده ها در این كشورها، ايجاد صندوق نفت جهت جلوگيري از ورود بي‌محاباي جريان درآمد نفت به اقتصاد اين كشورها عنوان گردید اما شكل‌گيري صندوق های مدیریت درآمد حاصل از منابع طبیعی در كشورهاي صاحب این منابع، همواره نتايج موفقيت‌آميزي از خود نشان نداده است. در مقاله حاضر تلاش گردیده است تا به بررسی موارد موفق و ناموفق این صندوق ها و دلایل آن اشاره گردد و پیشنهاداتی به منظور موفقیت صندوق توسعه ملی استخراج گردد. از این رو چهار شاخص رشد توليد ناخالص داخلي به همراه رشد درآمد سرانه، تورم، رشد واقعي درآمدهاي نفتي در مقابل هزينه‌هاي واقعي دولت و وابستگي به صادرات منابع طبیعی در کشورهای دارای صندوق مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته اند. نتایج حاکی از آن است که صندوق های نفت نروژ و الجزایر عملکرد خوبی در جلوگیری از عدم فعال شدن مکانیسم های نفرین منابع در این اقتصادها داشته اند. صندوق-های اکوادور و مکزیک عملکرد متوسطی داشته اند و روسیه و ونزوئلا با عملکرد ضعیفی در این زمینه مواجه بوده اند.