مجتبی قلی پور

کارشناس معاونت مطالعات و برنامه ریزی

تعریف سرمایه گذاری مستقیم خارجی

سرمایه گذاری مستقیم بیشتر به عنوان سرمایه گذاری مستقیم خارجی (FDI: Foreign Direct Investment) شناخته می شود. FDI به سرمایه گذاری در یک شرکت تجاری خارجی اشاره دارد که برای به دست آوردن یک سهم کنترلی در شرکت هدف طراحی شده است. سرمایه گذاری مستقیم تأمین مالی سرمایه را در ازای سود سهام بدون خرید سهام عادی یک شرکت فراهم می کند. در سرمایه گذاری پنج نکات کلیدی زیر مورد نظر است:

1. سرمایه گذاری های مستقیم خارجی، سرمایه گذاری های قابل توجه و پایداری هستند که توسط یک شرکت یا دولت در یک شرکت خارجی انجام می شود.
2. سرمایه گذاری مستقیم یا سرمایه گذاری مستقیم خارجی، برای به دست آوردن سهام کنترلی در یک شرکت هدف طراحی شده است.
3. سرمایه گذاری مستقیم تأمین مالی سرمایه را در ازای سود سهام بدون خرید سهام عادی سهام یک شرکت فراهم می کند.
4. سرمایه گذاری ممکن است شامل دستیابی به منبعی از مواد اولیه، گسترش ردپای شرکت یا توسعه حضور چندملیتی باشد.
5. سرمایه گذاری مستقیم ممکن است شامل شرکتی در یک کشور باشد که عملیات تجاری خود را در کشور دیگری ایجاد و فعال نماید.
6. سرمایه گذاری مستقیم همچنین می تواند شامل به دست آوردن کنترل دارایی های یک کسب و کار در حال حاضر در کشور خارجی باشد.

انواع سرمایه گذاری مستقیم خارجی

سه نوع کلی سرمایه گذاری مستقیم خارجی وجود دارد: سرمایه گذاری عمودی، افقی یا کنگلومرا.

1. 1. سرمایه‌گذاری مستقیم عمودی به سرمایه‌گذاری انجام شده توسط سرمایه‌گذاران اطلاق می‌شود که با فعالیت اصلی آن‌ها متفاوت است اما همچنان با فعالیت اصلی مرتبط است. به‌عنوان مثال، یک شرکت تولیدی ممکن است از شرکت خارجی برای تامین قطعات لازم برای فرآیند تولید یا مواد اولیه مورد نیاز خود سرمایه‌گذاری کند.
   2. سرمایه‌گذاری مستقیم افقی به سرمایه‌گذاری در یک شرکت خارجی اطلاق می‌شود که دارای همان نوع عملیات تجاری با حوزه ای است که در کشور خود در آن فعالیت می‌کند.
   3. سرمایه گذاری کنگلومرا (خوشه ای) برگرفته از ساختار شرکت خوشه‌ای یا کنگلومرا است و به ترکیبی از دو یا چند شرکت درگیر در کسب و کار کاملاً متفاوت می‌گویند، که تحت یک ساختار سازمانی، معمولاً مربوط به شرکت مادر و چند (یا بسیاری) شعبه دیگر، فعالیت می‌کنند. کنگلومرا اغلب، یک شرکت چندصنعتی است، که دارای تشکیلات بزرگ و چند ملیتی می‌باشد. کنگلومرا در دهه ۱۹۶۰ میلادی، در ژاپن و بعدها در کره جنوبی معروف شد.

هدف سرمایه گذاری مستقیم خارجی

هدف سرمایه گذاری مستقیم خارجی به دست آوردن سود سهام کافی برای کنترل یک شرکت است. در برخی موارد، این کسب شامل شرکتی در کشور دیگری می شود که عملیات تجاری خود را در کشور دیگری باز می کند. در موارد دیگر، سرمایه گذاری مستقیم شامل به دست آوردن کنترل دارایی های موجود یک کسب و کار است که قبلاً در کشور خارجی فعالیت می کند. سرمایه گذاری مستقیم می تواند شامل به دست آوردن سهام اکثریت در یک شرکت یا سهام اقلیت باشد، اما سود کسب شده به طرف سرمایه گذار کنترل موثری می دهد.

سرمایه گذاری مستقیم در درجه اول از سرمایه گذاری پرتفوی، خرید سهام عادی یا ممتاز یک شرکت خارجی و با عنصر کنترلی که به دنبال آن است متمایز می شود. کنترل می تواند از منابعی غیر از سرمایه گذاری سرمایه حاصل شود. با این حال، کنترل دارایی هایی مانند فناوری تنها یک ورودی حیاتی در نظر گرفته می شود. در واقع، FDI غالباً یک انتقال پولی ساده از مالکیت یا کنترل سود نیست، بلکه می تواند شامل عوامل تکمیلی، مانند سیستم های سازمانی و مدیریتی یا فناوری باشد.

سرمایه گذاری مستقیم خارجی می تواند توسط افراد انجام شود، اما معمولاً توسط شرکت هایی انجام می شود که مایل به ایجاد حضور تجاری در یک کشور خارجی هستند.

ملاحظات

شرکت‌ها یا دولت‌هایی که سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی را در نظر می‌گیرند، عموماً شرکت‌ها یا پروژه‌هایی را در اقتصادهای باز در نظر می‌گیرند که نیروی کار ماهر و چشم‌انداز رشد بالاتر از حد متوسط را برای سرمایه‌گذاران ارائه می‌دهند. دست و پاگیرنبودن مقررات دولتی (به ویژه در کشور مقصد سرمایه گذاری) ارزش زیادی در موفقیت این نوع سرمایه گذاری دارد. FDI اغلب فراتر از سرمایه گذاری صرف است. یعنی ممکن است شامل ارائه مدیریت، فناوری و تجهیزات نیز باشد. یکی از ویژگی های کلیدی سرمایه گذاری مستقیم خارجی این است که کنترل مؤثری بر تجارت خارجی یا حداقل تأثیر قابل توجهی بر تصمیم گیری آن ایجاد می کند.

در سال 2021 ایالات متحده با بیش از 1.8 تریلیون دلار سرمایه گذاری مستقیم خارجی، بزرگترین مقصد سرمایه گذاری مستقیم خارجی در سراسر جهان بود. پس از آن چین، کانادا، برزیل و هند در رتبه های بعدی قرار دارند. از نظر خروج سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در سال 2021، ایالات متحده نیز پیشتاز بود و پس از آن آلمان، ژاپن، چین و بریتانیا قرار دارند.

البته بین سرمایه گذاری پورتفولیوی خارجی (FPI) و سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی (FDI) تفاوت وجود دارد. FPI افزودن دارایی های بین المللی به پرتفوی یک شرکت، یک سرمایه گذار نهادی مانند صندوق بازنشستگی یا یک سرمایه گذار فردی است. این نوعی تنوع پرتفوی است که با خرید سهام یا اوراق قرضه یک شرکت خارجی به دست می آید. اما FDI مستلزم سرمایه‌گذاری مستقیم و قابل توجه در یک شرکت مستقر در کشور دیگر یا خرید مستقیم آن شرکت و نه فقط اوراق بهادار آن شرکت است. سرمایه گذاری مستقیم خارجی به طور کلی یک تعهد بزرگتر است که برای افزایش رشد یک شرکت انجام می شود. 

امروزه هم FPI و هم FDI مورد استقبال قرار می گیرند، به ویژه در کشورهای در حال ظهور. قابل ذکر است، سرمایه گذاری مستقیم خارجی شامل مسئولیت بیشتری برای رعایت مقررات کشوری است که شرکت میزبان سرمایه در آن مستقر است.

مثال هایی از انواع سرمایه گذاری مستقیم خارجی

سرمایه گذاری مستقیم خارجی در عمل اشکال مختلفی دارد اما به طور کلی به عنوان سرمایه گذاری عمودی، افقی یا کنگلومرا طبقه بندی می شود. برای سرمایه گذاری مستقیم عمودی، سرمایه گذار فعالیت های خارجی را به یک تجارت موجود اضافه می کند. به عنوان مثال یک خودروساز آمریکایی است که نمایندگی ایجاد می کند یا یک تجارت تامین قطعات را در یک کشور خارجی به دست می آورد.

سرمایه گذاری مستقیم افقی شاید رایج ترین شکل سرمایه گذاری مستقیم باشد. برای سرمایه گذاری های افقی، کسب و کاری که قبلاً در یک کشور وجود دارد، همان عملیات تجاری را در یک کشور خارجی ایجاد می کند. یک فرنچایز فست فود مستقر در ایالات متحده ممکن است رستوران هایی را در چین افتتاح کند. سرمایه گذاری مستقیم افقی به عنوان ورود میدان سبز به بازار خارجی نیز نامیده می شود.

برای یک سرمایه گذاری مستقیم از نوع کنگلومرا، یک شرکت موجود در یک کشور، یک عملیات تجاری غیرمرتبط در یک کشور خارجی را اضافه می کند. این یک شکل ویژه چالش برانگیز از سرمایه گذاری مستقیم است زیرا مستلزم ایجاد یک تجارت جدید و ایجاد آن در یک کشور خارجی است. یک نمونه از سرمایه گذاری مستقیم شرکتی ممکن است یک شرکت بیمه باشد که یک پارک تفریحی در یک کشور خارجی افتتاح می کند.

انتهای پیام/

منبع:

https://www.investopedia.com/terms/f/fdi.asp