به گزارش روابط عمومی صندوق توسعه ملی،، رضا بافکر معاون اداره تامین مالی خارجی بانک مرکزی در وبینار"روش‌ها و ابزارهای تامین مالی بین‌المللی" که روز 12 تیرماه 1402 به صورت برخط برگزار‌ شد، یکی از بزرگترین تفاوت های بانک و بیمه را در پذیرش میزان ریسک عنوان کرد و گفت: بانک ها تا حد ممکن از ریسک دوری می کنند، ولی در مقابل  بیمه ها در قبال حق بیمه، ریسک را برای مشتریان خود پوشش می دهند ولی بانک چندان تمایلی به ارایه وام های با ریسک (از جمله عدم پرداخت) همراه هستند، ندارد و مطالبه وثیقه یا ضامن، از جمله پوشش بیمه برای ارایۀ وام یکی از راههای پوشش این ریسک است.

وی در ادامه در خصوص وامهای مرتبط ا طرح توضیح داد: وامهای مرتبط با طرح، وامهایی است که برای اجرای تمام یا بخشی از طرح ارایه می شود که یکی از آنها تامین مالی رایج(فاینانس) است که به طور معمول تسهیلاتی است که برای اجرای یک طرح دریافت می شود ولی بازپرداخت آن بر اساس زمان منظور شده در قرارداد تامین مالی بوده و مشروط به تکمیل طرح نیست.

بافکر روش بیع متقابل را از دیگر روشهای تامین مالی عنوان و تصریح کرد: قراردادهای تحت این عنوان، بر اساس تبادل کالا در مقابل پول انجام می شود، همچنین در قراردادهای ساخت ، بهره برداری و اگذاری و قراردادهای مشابه، صاحب طرح (معمولا دولتها) انجام را از این طریق به دیگران واگذارمی کند، تا آنان با دریافت تسهیلات یا با امکانات خود طرح  را تکمیل، محصول را فروخته عایدات را برای خود برداشته و پس از مدتی طرح را به صاحب آن (دولت) باز می گردانند.

معاون اداره تامین مالی خارجی بانک مرکزی، اضافه کرد: در سرمایه گذاری مشترک به طور معمول دو شریک خارجی اعم از فرد، شرکت یا دولت، و دیگری خارجی شرک شده و فعالیتی را انجام می دهند که یک طرف به دنبال کسب دانش فنی برای ساخت و فروش کالا  داشته و دیگری قصد نفوذ به بازار دارد.

به گفتۀ وی، تامین مالی دوره ساخت به طور معمول سازنده ماشین آلات برای ساخت آن تقاضای تسهیلات دارد و از این نظر دوره بازپرداخت کوتاه است و پس از ساخت کالا و فروش آن تسهیلات اخذ شذه در یک قسط تسویه می شود.

معاون اداره تامین مالی خارجی بانک مرکزی، اضافه کرد: در تامین مالی طرح، انتظار دریافت کننده تسهیللات این است که تا 6 ماه بعد از راه اندازی طرح، قسطی پرداخت نکند و از این نظر پرداخت کننده تسهیلات ریسک بیشتری را در مقایسه با تامین مالی رایج فاینانس متحمل می شود و حتی در صورت تمایل به ارایه تسهیلات انتظار دریافت هزینه و کارمزدهای بالاتری را دارد.

وی انوع تامین مالی رایج فاینانس را اعتبار خریدار، اعتبار فروشنده، اعتبار انتقالی و ترکیبی عنوان کرد و افزود: فاینانس می تواند به صورت اعتباردراختیار خریدار یا بانک خریدار داده شود تا از آن برای تامین مالی خرید مورد نظر استفاده شود؛ به طور کلی به تسهیلاتی که به طور مستقیم یا غیر مستقیم در اختیار خریدار گذاشته می شود، اعتبار خریدار گفته می شود که به طور معمول ریسک کمتری برای ارایه دهنده دارد زیرا ریسک بازپرداخت از خریدار به بانک های دریافت کننده ولم منتقل می شود.

بافکر در ادامه افزود: در"اعتبار فروشنده" فاینانس می تواند توسط فروشنده در اختیار خریدار یا بانک خریدار جهت ارایۀ آن به خریدار نهایی قرار داده شود، به صورت کلی به هر اعتباری که توسط فروشنده برای امکان پذیرشدن خرید کالا توسط خریدار فراهم و ارایه شود "اعتبار فروشنده" گفته می شود البته ممکن است فروشنده کالا تولید کننده کالا نباشد و با توجه به نیاز فروش کالا به صورت اعتباری ناچار شود به تولید کنندۀ اصلی کالا مراجعه و از او برای ارایه تسهیلات به خریدار کمک کند.

وی در ادامه در خصوص تامین مالی از منابع بین المللی در ایران، توضیح داد: ایران در سالهای قبل از انقلاب برای اجرای چند طرح از جمله طرخهای صنعتی، کشاورزی و مخابراتی یا برای پوشش کسری بودجه (وام 500 میلیون دلاری) نسبت به اخذ وام از بانک های خارجی اقدام کرد ولی پیش از انقلاب اسلامی اجازه استفاده از تسهیلات خارجی برای اجرای طرحها با تصویب قانون برنامه پنجساله اول توسعه توسعه داده شد؛ البته قبل از از تسهیلات کوتاه مدت تحت عنوان "یوزاس"استفاده می شد.

معاون اداره تامین مالی خارجی بانک مرکزی، با اشاره به تشکیل رسمی اداره تامین اعتبارات ارزی در سال 69، اظهار داشت: هدف از تشکیل این اداره، تجهیز منابع مالی خارجی، نظارت بر استفاده این منابع در طرحهای عمرانی، تولیدی و خریدهای خارجی، همچنین تنظیم روابط اعتباری سیستم بانکی با شرکت ها، بانکها و موسسات و سازمانهای اعتباردهندۀ بین المللی و همینطور بررسی شرایط بازارهای اعتبارات کوتاه مدت و بلند مدت بین المللی به منظور شناسایی بهترین و با صرفه ترین منابع اعطاکننده بوده است.

وی با بیان اینکه اداره تامین مالی خارجی از سال 1383 در زیر مجموعه مدیریت کار بین المللی فعالیت دارد، گفت: از ابتدای سال 69 تاکنون 937 طرح به مبلغ تقریبی 52 میلیارد دلار، به طرق مختلف از محل تسهیلات خارجی تامین مالی شده اند که منابع تسهیلات به طور عمده از محل خطوط اعتباری، قراردادهای مالی موردی و توسعه اکو و جایکای ژاپن، بانک جهانی، وام مستقیم و یا در چارجوب اعتبار فروشنده فراهم شده است.

وی در خصوص سهم کشورهای عمده و سازمانهای تامین مالی کننده به لحاظ تعداد، اظهار داشت: آلمان با 163 طرح، فرانسه 125 طرح، ایتالیا 119 طح، چین 82 طرح و سازمانهای بین المللی 112 طرح را دارا هستند.

به گفته وی، پس از امضا و اجرای برنامه جامع اقدام مشترک(برجام) در سال 95 با هدف تجهیز منابع مالی خارجی و از سرگیری خطوط اعتباری فاینانس، مذاکراتی با بیش از 20 بانک کارگزار خاجی از کشورهای اروپایی و آسیایی و همچنین موسسات بیمه صادراتی بسیاری از کشورهای یاد شده انجام شد به طوری که قراردادهای فوق به ویژه با دو بانک از حیث شرایط قراردادی بسیار مناسب بوده و تا آستانۀ گشایش اعتبار اسنادی جهت تامین مالی چند طرح در حوزه های صنعت و معدن پیش رفت که متاسفانه با از سرگیری تحریمها، غیر فعال شد.

بافکر در ادامه در رابطه با منابع تسهیلات مالی خارجی کشور، اظهار داشت: موسسه دولتی بیمه صادراتی چین، خط اعتباری صندوق توسعه اسلامی، بانک تجارت و توسعه اکو، بانک تجارتی ایران و اروپا با همکاری شعب خارجی بانک های ایرانی، موسسه دولتی بیمه صادراتی چین و خط اعتباری صندق توسعه صادرات هند از عمده منابع تسهیلات مالی خارجی کشور در حال حاض محسوب می شود.

انتهای پیام/