اگر یک رمان‌نویس بخواهد از یک موسسه مرموز و قدرتمند در رمان تأثیرگذار بعدی خود استفاده کند، به‌احتمال‌زیاد بعضی از صندوقهای ثروت ملی در خاورمیانه را در نظر خواهد گرفت. اگرچه صندوقهای پیشگام مانند صندوق های ثروت ملی ابوظبی به نام سازمان سرمایهگذاری ابوظبی و شرکت توسعه مبادله ابوظبی، صندوق ثروت ملی کویت به نام سازمان سرمایهگذاری کویت، صندوق ثروت ملی قطر به نام سازمان سرمایهگذاری قطر و صندوق ثروت ملی دبی به نام شرکت سرمایهگذاری دبی، همگی دارای پایگاه‌های خبری بوده که به‌ظاهر پنجره‌ای به روی فعالیت آن‌ها باز می‌کند، اما درواقع اطلاعات ارائه شده معمولاً اندک است. به عنوان مثال فقط صندوق توسعه ملی ابوظبی به نام "صندوق مبادله" به ارائه جزئیات درآمد و لیست سرمایه‌گذاری‌هایی که انجام داده می پردازد. سایر این صندوق ها یا اطلاعاتی ارائه نداده‌اند و یا اطلاعات آن‌ها بسیار اندک است. مثلاً وب سایت صندوق ثروت ملی کویت اطلاعات فراوانی در مورد مأموریتش ارائه داده است بدون آنکه هیچ سرنخی از سرمایهگذاری هایش بدهد. ریچارد سوری ، رئیس بخش خاورمیانه در یک شرکت مدیریت دارایی، دراین‌باره می‌گوید: باوجود پنهان‌کاری آشکار، در اصل، صندوقهای ثروت ملی مانند هر سازمان سرمایهگذاری دیگر هستند. صندوقهای ثروت ملی قادرند افق سرمایه گذاری طولانی‌تری را نسبت به صندوقهای بازنشستگی در نظر بگیرند زیرا آن‌ها با محدودیت‌های مشابه دارایی و بدهی صندوقهای بازنشستگی مواجه نیستند.
در این زمینه گاوین رالستون، رئیس مؤسسات رسمی در شرودرز، می‌گوید: عدم شفافیت لزوماً چیز بدی نیست. او معتقد است: شفافیت بیش‌ازحد فشار بیشتری بر عملکرد کوتاه‌مدت اعمال می کند و فقدان آن ممکن است در طولانی‌مدت برای کشور مربوطه بهتر باشد. علیرغم اینکه بسیاری از صندوقهای موجود در خاورمیانه ترجیح می‌دهند در این زمینه محتاط باشند، بااین‌حال وسعت آن‌ها توجهات را به‌سوی خود جلب می‌کند. دو شرکت از پنج شرکتی که توسط موسسه صندوقهای ثروت ملی به‌عنوان صندوقهای برتر در زمینه دارایی‌های تحت مدیریت شناخته‌شده‌اند از همین منطقه خاورمیانه هستند.
این موسسه، صندوق ثروت ملی ابوظبی بانام سازمان سرمایهگذاری ابوظبی را با 773 میلیارد دلار در رتبه دوم و صندوق ثروت ملی عربستان بانام " هلدینگ سما" را با 737.6 میلیارد دلار در رتبه سوم قرار داده است.
مایکل مادل، مدیرعامل موسسه صندوقهای ثروت ملی، یکی از افرادی است که صندوقهای ثروت ملی را نظارت و دنبال می‌کند. او می‌گوید: "صندوقهای ثروت ملی کشورهای عربی از زمان بحران مالی جهانی و در پاسخ به افزایش تنش‌های ژئوپولیتیکی در منطقه در استراتژی‌های سرمایهگذاری خود محتاط‌تر شده‌اند. ضرورت حضور فیزیکی در منطقه به شکل دیگری درآمده است. از آن روزهایی که یک متقاضی غربی می‌توانست به منطقه بیاید و با چند ملاقات محدود یک تجارت پرسود به راه بیاندازد مدت‌ها گذشته است. به‌منظور ایجاد روابط مناسب، بایستی یک دفتر دائمی در خاورمیانه داشته باشید." اعتماد از اهمیت بالایی برخوردار است که می‌تواند به مرور از بین برود. دادخواست یک میلیارد دلاری صندوق ثروت ملی لیبی به نام سازمان سرمایهگذاری لیبی علیه گلدمن ساکس درباره معاملات پیچیده مربوط به ابزارهای مشتقه مبتنی بر سهام شاهدی بر این مسئله است. اگر مدیران صندوق‌ها بتوانند جلب اعتماد کنند و به دستورالعمل پورتفوی خود پایبند باشند، آنگاه صندوقهای ثروت ملی در خاورمیانه و شمال آفریقا مشتری‌های مطلوبی خواهند بود. سوری می‌گوید: صندوقهای ثروت ملی خاورمیانه، سرمایه‌گذاران بسیار باسواد و خبره‌ای هستند، که از سرمایه‌گذاری‌های جالب‌توجه با آغوش باز استقبال می‌کنند. این به‌خودی‌خود می‌تواند تجربه باارزشی باشد.
رشد دارایی های تحت مدیریت
بر اساس گزارش های بنگاه اقتصادی پریکین که اطلاعات مربوط به صندوق‌ها را جمع‌آوری و ارائه می‌کند، باوجود آشفتگی در منطقه، صندوقهای ثروت ملی در خاورمیانه به رشد خود ادامه داده‌اند. البته این رشد از سرعت کندتری نسبت به صندوقهای مشابه در دیگر نقاط دنیا برخوردار است. از سال 2012 تا 2014، مجموع دارایی‌های تحت مدیریت در صندوقهای ثروت ملی خاورمیانه 6 درصد رشد داشته است، درحالی‌که این رشد در صندوقهای ثروت ملی در آسیا 19 درصد بوده است. پریکین گزارش می‌دهد که در حال حاضر صندوقهای ثروت ملی در این منطقه رویکرد متفاوتی نسبت به سرمایهگذاری دارند. به‌عنوان‌مثال، صندوق ثروت ملی ابوظبی به نام سازمان سرمایهگذاری ابوظبی سرمایه‌اش را در سرتاسر جهان تقسیم کرده که بخش عمده آن در خارج از منطقه خاورمیانه است.
بااین‌حال، دیگر صندوق ثروت ملی در ابوظبی با نام "شورای سرمایهگذاری ابوظبی"، بیشتر بر روی سرمایه‌گذاری‌های محلی در امارات متحده عربی و منطقه وسیعی از خاورمیانه تمرکز دارد.
مترجم: نگین حیدری زاده
_______________________________________
منبع: فاینانشال تایمز
تهیه شده در مدیریت همکاری های بین الملل