به گزارش روابط عمومی صندوق توسعه ملی، حجت‌الاسلام و المسلمین سیدمحمدحسن ابوترابی امام جمعه موقت تهران در گفت و گو با روابط عمومی صندوق توسعه ملی در پاسخ به این سوال که چرا صندوق توسعه ملی در ایران همانند سایر صندوق‌های ثروت در جهان مانند نروژ، عربستان و ... به سمتی حرکت نکرده که اهداف توسعه‌ای را دنبال کند و نفت تبدیل به ثروت ملی نشده است؛ گفت: کشوری که توانست منابع حاصل از انرژی و نفت خام را به یک سرمایه‌ی ماندگار تبدیل کند کشور نروژاست. شاید آن نیز به این جهت که آنها قبل از اینکه به انرژی دست پیدا کنند، از نظر اقتصادی در درآمد سرانه، رشد تولید و شاخص‌های کلان اقتصادی جایگاه خوبی داشتند و این ثروتی که به آن دست یافتند برای تامین هزینه‌های اداره کشور مورد نیاز نبود. لذا از ابتدا با یک برنامه‌ریزی درست، منابع حاصل را به یک صندوق خلق ثروت منتقل کردند و برای اینکه گرفتار تورم و آثار منفی هدایت این منابع حتی به سرمایه‌گذاری در داخل کشور هم نشوند، منابع حاصل را عمدتا در خارج از کشور سرمایه‌گذاری کردند و به یک صندوق ثروتمند و پشتوانه اقتصاد ملی برای کشور نروژ تبدیل شدند.
 حجت‌الاسلام و المسلمین ابوترابی‌فرد در ادامه به کشور عربستان اشاره کرد که حدود 9 میلیون بشکه نفت ظرفیت استخراج در روز دارد و  درآمدهای حاصل از صادرات آن بسیار فراتر از هزینه‌های جاری‌اش است. به اعتقاد امام جمعه موقت تهران، عربستان به هر میزان هم که این منابع را در حوزه‌هایی که نباید هزینه شود هزینه کند، بازهم منابع اضافی دارد که بتواند به صندوق ثروت ملی‌اش منتقل کند و در این سال‌های اخیر هم به عقلانیت نسبی رسیدند که از این منابع بهتر بهره‌برداری کنند.

اجازه ندادند به ثروتی که باید دست پیدا می‌کردیم برسیم!

وی افزود در کشوری مانند ایران، بعد از انقلاب اسلامی به دلیل حدود یک دهه جنگ تحمیلی و بعد از آن نیز تحریم‌هایی که متوجه ما هست، ما در یک شرایط عادی و متعارف قرار نداشتیم و اجازه ندادند ما به ثروتی که باید دست پیدا کنیم، دست یابیم. در نتیجه منابع حاصل از فروش نفت عمدتا برای تامین هزینه‌های اداره کشور استفاده شده و مقدارکمی نیز سرمایه‌گذاری انجام گرفته است. در نتیجه همان مقداری که سرمایه گذاری کردیم موجب شده که در حوزه زیرساخت‌های اقتصادی و ارائه خدمات به ملت عزیز جایگاه ممتازی را داشته باشیم.

امام جمعه موقت تهران در ادامه صحبت‌های خود به نظام دانشگاهی، حوزه دفاعی، حوزه بهداشت و درمان کشور اشاره و با تشکر از زحمات کادر درمان در دوران کرونا، به تربیت نیروهای متخصص در دوران بعد از انقلاب اسلامی تاکید کرد. به اعتقاد ابوترابی، خدمات با ارزشی مانند استخراج روزانه حدود 800 میلیون بشکه گاز، پالایش و ایجاد شبکه گسترده گاز رسانی کشور، سرمایه‌گذاری عظیم در حوزه راه‌ها و صنعت حمل و نقل همگی از منابع ارزی و منابع حاصل از فروش نفت خلق شده است. 

ابوترابی فرد تصریح کرد: درآمدهای کشور چه درآمدهای مالیاتی و چه درآمدهای حاصل از صادرات، پاسخگوی نیازهای واقعی کشور نیست و امروز ما این ناترازی را در حوزه درآمد و هزینه داریم و در نتیجه امکان اندوخته کردن ارز و توان صندوق توسعه ملی به حداقل کاهش پیدا می‌کند.
حجت‌الاسلام و المسلمین سید محمدحسن ابوترابی فرد امام جمعه موقت تهران اظهار داشت: در مقطعی صادرات نفت نزدیک به صفر بود و باعث شد تا کشور در شرایط ویژه‌ای قرار بگیرد. اراده دشمن بر این بود که اقتصاد ملی ما متوقف شود و به نظر بنده این تحریم‌ها بر هر کشوری اعمال شود، آن کشور قطعا گرفتار فروپاشی خواهد شد؛ اما ظرفیت‌های نظام به گونه‌ای است که توانست اقتدار خود را حفظ کند، اما صندوق توسعه ملی‌اش رشد نکرد.
وی افزود: حدود 150 میلیارد دلار ورودی به صندوق توسعه ملی است که حدود 100 میلیارد دلار آن را دولت استقراض کرده و از 50 میلیارد دلار دیگر نیز مقدار قابل توجهی در حوزه‌های نفت و گاز سرمایه‌گذاری شده  است که آن نیز بازگشت مطلوبی ندارد. یعنی ما گاز استخراج کردیم، پالایش کردیم ولی رایگان در اختیار ملت عزیز قرار دادیم. لذا نتوانسته به یک سرمایه‌گذاری تبدیل شود که خلقت ثروت کند و بدهی‌ها به صندوق توسعه ملی بازگردد؛ در نتیجه صندوق در یک شرایط نامناسبی قرار گرفته است.

 نظام بودجه‌ریزی باید متحول شود

 امام جمعه موقت تهران در ادامه به برداشت دولت‌های مختلف از صندوق توسعه ملی نیز اشاره کرد و گفت: در دولت دهم از حدود 73 میلیارد دلار ورودی که صندوق داشته تقریبا نزدیک یک سوم آن برداشت شده. آن زمان وفور درآمدهای ما بوده یعنی در زمان وفور درآمدهای ارزی ما یک چنین اتفاقی افتاده است. در دولت یازدهم و دوازدهم تقریبا حدود 54 میلیارد دلار به صندوق واریز شد که تقریبا قسمت عمده آن برداشت شد و در دولت سیزدهم معادل آن چیزی که واریز شده برداشت شد.
ابوترابی فرد نخستین گام برای حل این مشکلات را مدیریت کردن هزینه‌ها دانست و گفت: یکی از مهم‌ترین راهکارها برای رسیدن به این موقعیت همان راهکاری است که مقام معظم رهبری تقریبا نزدیک یک دهه روی آن اصرار و تاکید دارند و آن نیز بودجه‌‌ریزی بر مبنای عملکرد است. یعنی نظام بودجه‌ریزی ما کاملا باید متحول شود و قطعا این تحول در نظام بودجه‌ریزی موجب خواهد شد هزینه‌های ما هزینه‌های واقعی باشد.
ابوترابی فرد در پاسخ به این سوال که آیا در بودجه 1403 این نوع بودجه‌ریزی اعمال شده است؟ گفت: خیر؛ در زمینه بودجه‌ریزی بر مبنای عملکرد ما هنوز گامی برنداشتیم. البته انصافا در دولت‌های اخیر تلاش شده اما کار دشواری است و اراده جدی را می‌طلبد.
امام جمعه موقت تهران ضمن اشاره به آیین‌نامه داخلی مجلس اظهار داشت: در آیین‌نامه داخلی مجلس تصمیم گرفته شده که ابتدا سقف بودجه مصوب و نهایی شود و در مرحله دوم هزینه‌ها. واقعیت این است که با بودجه‌ریزی بر اساس عملکرد خیلی فاصله داریم. به اعتقاد ابوترابی فرد، فاصله بودجه‌ریزی بر مبنای عملکرد و  نظام بودجه‌ریزی فعلی مانند فاصله آبیاری قطره‌ای  با آبیاری متعارف است که توسط جوی آب انجام می‌شود. وقتی منابع آبی خود را به صورت سنتی به جوی آبی که از جنس بتن هم نیست هدایت می‌کنید، چه میزان آب باید مصرف کنید تا بتوانید در این حوزه بهره لازم را ببرید؟ اما اگر همین شیوه آبیاری به آبیاری قطره‌ای تبدیل شود اول باید محاسبه شود که این درخت چقدر به آب نیاز دارد؟ آیا اصلا خود این درخت لازم است؟ و سپس بر اساس نیازش آب به صورت قطره‌ای به سمت آن هدایت می‌شود.

حرکت از اقتصاد دولتی به سمت بخش خصوصی حقیقی

سوال دیگری که از امام جمعه موقت تهران پرسیده شد آینده صندوق توسعه ملی با توجه به برداشت‌های دولت‌ها در ادوار مختلف بود. در پاسخ به این پرسش حجت‌الاسلام و المسلمین سید محمدحسن ابوترابی فرد، به اولین گام یعنی اصلاح نظام بودجه‌ریزی و تحول در نظام اداری کشور و حذف نهادهای موازی اشاره کرد. وی قدم دوم را حرکت از اقتصاد دولتی به سمت اقتصادی با نگاه درست بر بخش واقعی تعاون و بخش خصوصی حقیقی می‌داند. بخش خصوصی حقیقی که سیاست‌های ابلاغی رهبری معظم انقلاب ذیل اصل 44 قانون اساسی ما را به سمت آن دعوت کرده است.

ظرفیت بالای اقتصاد ایران در اوج تحریم

ابوترابی فرد در ادامه ضمن اشاره به گزارش هیات امناء صندوق توسعه ملی و الهام از برنامه هفتم توسعه گفت:  طرح‌های بزرگ ملی بخش خصوصی آماده است که حداقل 300 میلیارد دلار در این حوزه سرمایه‌گذاری شود. این موضوع  برای بنده پیام آور این است که اقتصاد ایران از یک ظرفیت بالایی حتی در اوج تحریم برای حرکت برخوردار است. یعنی در اوج تحریم‌ها و فشارها امروز بخش واقعی اقتصاد یعنی بخش خصوصی آماده است که 300 میلیارد دلار منابع، توسط یک نهاد تامین مالی به نام صندوق توسعه ملی در اختیارش گذاشته شود، آن هم به نحو مشارکت و از این منابع استفاده کند برای سرمایه‌گذاری و خلق ثروت. خلق ثروت یعنی درآمدهای ارزی، یعنی رشد و توسعه صادرات کشور. این ظرفیت در کشورماست. این‌ها قدم‌هایی است که می‌تواند کمک کند تا ما از تنگنا بیرون رویم، لذا باید منابعمان را درست هزینه کنیم و منابع ملی را به سمت بخش واقعی اقتصاد هدایت کنیم.
وی اظهار داشت: این هدایت به خلق ثروت، افزایش درآمدهای مالیاتی و در نتیجه قطع وابستگی اداره کشور به درآمدهای حاصل از فروش نفت منجر می‌شود. همانطور که رهبری معظم تاکید فرمودند دولت و همه نهادها باید از همه ظرفیتشان استفاده کنند تا تحریم‌های ظالمانه بر علیه ملت ایران بردارند.
ابوترابی فرد تاکید کرد؛ در کنار تلاش برای افزایش اقتدار ملی و افزایش ظرفیت‌های کشور باید نظام دیپلماسی کشور و همه مقامات و مسئولین از ظرفیت‌هایی که در اختیار دارند به شایستگی استفاده کنند، تا تحریم های ظالمانه بر علیه ملت عزیز برداشته شود. اگر ما به این سمت نیز قدم‌هایی را برداریم قطعا با یک تحول جدی رو به رو خواهیم شد که به نظر بنده می‌شود شاهد یک جهش در اقتصاد ملی و رسیدن به رشد اقتصادی پایدار باشیم.
امام جمعه موقت تهران یکی از مهم ترین سیاست هایی که رهبری معظم انقلاب ابلاغ فرمودند و روی آن تاکید دارند را رشد پایدار و بالای اقتصاد ملی دانست و گفت: نگاه این است که ما باید رشد اقتصادی حدود 8 درصد و آن هم پایدار و نه مقطعی را برای دو- سه دهه تجربه کنیم و این مسیری که ما را به این نقطه می‌رساند باید رصد کنیم.

لزوم اصلاح برنامه‌های مدیریتی داخل کشور

ابوترابی فرد به مسئولین اجرایی دستگاه قانون‌گذاری کشور و همه نهادها پیشنهاد کرد که باید نگاهشان را روی این حوزه متمرکز کنند که اولویت اول کشور رشد اقتصادی پایدار و بالاست. بنابراین هر تصمیمی که این مسیر را هموار می‌کند باید اتخاذ کنند و هر تصمیمی که ما را در این حوزه با چالش رو به رو می‌کند، باید نسبت به آن  تجدیدنظر کرده و مطالعه کنند.
امام جمعه موقت تهران در پایان در پاسخ به این پرسش که درصورت تداوم وضع موجود، آیا باید نگاه هشدارآمیزی به منابع صندوق توسعه ملی به عنوان یک صندوق بین نسلی داشته باشیم؟ گفت: خیر! البته امروز رییس هیات عامل و هیات عامل صندوق توسعه ملی نگاه خوبی دارند و برنامه هفتم نیز فرصتی را فرا روی صندوق توسعه ملی قرار داده که اگر در این مسیر قدم بردارند، ممکن است راه برای حفظ منابع و رشد منابع صندوق توسعه ملی تا حدودی هموار شود. اما راه اصلی این است که باید یک سری از برنامه‌های مدیریتی داخل کشور را اصلاح کنیم و تا این برنامه‌ها اصلاح نشود و هزینه‌های ما متناسب با درآمدهای ما افزایش پیدا نکند، یعنی درآمدهای ما متوقف باشد یا رشد مطلوب نداشته باشد اما هزینه‌های ما رشد جدی داشته باشد، این ناترازی بین هزینه و درآمد منابع ما خصوصا صندوق توسعه ملی را در معرض تهدید قرار می‌دهد.

انتهای پیام/